Jak rozpoznać grzybicę pochwy?

Grzybica pochwy to infekcja spowodowana nadmiernym namnażaniem i rozwojem patogennych grzybów. Najczęściej są to grzyby z rodziny Candida albicans, stąd inne określenie infekcji – kandydoza. Zapadają na nią nie tylko kobiety dorosłe, ale również dziewczynki w wieku szkolnym i nastolatki.

Szacuje się, że każda kobieta przechodzi ją w ciągu swojego życia przynajmniej raz. Nie jest to groźna choroba, jednak im szybciej rozpocznie się jej leczenie, tym mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań.

Konsekwencje nieleczonej grzybicy pochwy mogą być jednak poważne. Jak dochodzi do zakażenia? Poprzez kontakt z chorobotwórczymi mikroorganizmami, np.

• na basenie,
• w publicznej toalecie,
• poprzez używanie zanieczyszczonego ręcznika czy gąbki,
• w saunie itd.

Organizm bardziej narażony jest na atak grzybów w momentach obniżonej odporności, np. w trakcie lub po antybiotykoterapii, kiedy jego naturalna bariera ochronna zostaje naruszona.

Jak rozpoznać infekcję grzybiczą? Do najbardziej charakterystycznych objawów należą:

• swędzenie – uporczywy świąd może być zlokalizowany wewnątrz narządów płciowych oraz w ich zewnętrznych okolicach, często jest silny i utrudnia normalne, codzienne funkcjonowanie;
• podrażnienie – skóra wokół bywa zaczerwieniona, a błona śluzowa przesuszona lub lekko opuchnięta;
• wydzielina – o gęstej, lepkiej i serowatej, grudkowatej konsystencji, biaława, bezwonna.

 

Jak odróżnić infekcję grzybiczą od bakteryjnej? Przy tej drugiej zwykle nie występuje świąd (lub występuje on z mniejszym nasileniem), a wydzielina jest wodnista i ma to dość intensywną, nieprzyjemną, rybią woń.

 

Objawy ustępują niekiedy już po jednorazowym podaniu odpowiednich leków przeciwgrzybiczych. Niektóre środki o takim działaniu są dostępne w aptekach bez recepty, więc można zastosować je doraźnie, jeszcze przed wizytą u lekarza.

Są to np. preparaty z klotrimazolem – substancją, która w odpowiednim stężeniu (maksymalne stężenie dostępne bez recepty to 500 mg) już po jednej aplikacji hamuje namnażanie grzybów oraz niszczy te już istniejące, prowadząc do obumierania ich komórek poprzez zaburzanie przepuszczalności błony komórkowej.

Zahamowanie rozwoju drobnoustrojów powinno skutkować ustąpieniem objawów – swędzenia, pieczenia i upławów. Jeśli mimo zastosowania preparatów objawy utrzymują się lub nasilają, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Nieleczona infekcja grzybicza pochwy zazwyczaj rozwija się dalej i grozi poważniejszymi skutkami zdrowotnymi.

Konsekwencje nieleczonej grzybicy pochwy

Do czego prowadzi nieleczona grzybica pochwy i jak poważne mogą być jej konsekwencje? Infekcja pozostawiona bez odpowiedniego leczenia rozwija się, a objawy z reguły ulegają stopniowemu nasileniu. W rezultacie stan ten może prowadzić nawet do:

• grzybiczego zakażenia kanału szyjki macicy i jajowodów – infekcja może objąć swym zasięgiem narządy sąsiadujące z pochwą;
• zaatakowania przez drożdżaki przydatków, czyli jajników – zaniedbanie tego stanu może prowadzić nawet do utrudnionego lub niemożliwego zajścia w ciążę; problemy z płodnością powinny jednak ustąpić po wyleczeniu infekcji;
• rozprzestrzeniania się grzybicy w głąb organizmu, na coraz to inne narządy – niekiedy stan taki prowadzi do poważnych chorób, których leczenie jest dużo trudniejsze i trwa znacznie dłużej niż infekcja samych okolic intymnych.

Powikłań nieleczonej grzybicy pochwy może więc być bardzo wiele. Oprócz tego istnieje wysokie ryzyko zarażenia infekcją partnera. Mężczyźni rzadziej chorują na objawową grzybicę narządów płciowych, jednak poprzez kontakty intymne mogą być nosicielami patogennych grzybów i zarażać swoje partnerki.

Objawy infekcji utrudniają też lub czasowo uniemożliwiają współżycie, ponieważ może ono w takim stanie powodować ból, a podrażniona błona śluzowa podatna jest na mechaniczne uszkodzenia. Do tego dochodzi czynnik psychiczny – wstyd, obniżenie poczucia własnej wartości itp.

Powikłania nieleczonych infekcji intymnych

Oprócz grzybicy, pochwę atakują często infekcje bakteryjne lub mieszane (bakteryjno-grzybicze). Te również wymagają niezwłocznego rozpoczęcia leczenia, ponieważ bez niego mogą się pogłębiać i rozprzestrzeniać.

Zdarza się, że nieleczona infekcja intymna przechodzi w tzw. stan utajony, czyli nie daje wyraźnych objawów klinicznych, a jednak utrzymuje się i rozwija, rozprzestrzenia się na inne narządy takie jak szyjka macicy, pęcherz moczowy czy cewka, prowadząc do powstania różnych powikłań.

Rozprzestrzeniające się zapalenie może objąć swym zasięgiem również wspomniane przydatki powodując zapalenie przydatków, co niekiedy skutkuje zrostami utrudniającymi zapłodnienie.

Bakterie wywołują stan zapalny, który może wymagać leczenia antybiotykami. W przeciwnym razie powoduje on podrażnienia, zaczerwienienia, obrzęki, dolegliwości bólowe, a niekiedy też

podwyższoną temperaturę ciała i pogorszenie ogólnego samopoczucia. W przypadku zaobserwowania tego rodzaju symptomów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

 

Powiązane artykuły:

Infekcja grzybicza pochwy – jakie są przyczyny i jak leczyć? >>
Leki dopochwowe – jaki lek wybrać? >>
Grzybica pochwy po antybiotyku – jak jej uniknąć? >>

Bibliografia:

1. M. Staniszewska, M. Bondaryk, M. Kowalska, U. Magda, M. Łuka, Z. Ochal, W. Kurzątkowski, Patogeneza i leczenie zakażeń Candida SPP., w: Postępy Mikrobiologii, 2014, 53, 3, 229–240 http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5332014229.pdf [05.12.2022].
2. Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok, w: Ginekologia Polska, 2008, 79, 638-652.
3. Chpl: Klotrimazol.
4. I. Paczkowska, A. Wójtowicz, A. Malm, Wybrane aspekty farmakoterapii kandydoz, w: Farmacja Polska, Tom 66 · nr 8 · 2010